Jak wybrać ekspres do kawy do domu? Część 1

Kawa o poranku. Taka ze świeżo zmielonych ziaren, w wielu marzeniach z dodatkiem idealnie spienionego mleka. Takie proste myśli ma wielu Polaków. Wielu te marzenia już wprowadza w życie za pomocą różnego rodzaju ekspresów do kawy, których są posiadaczami. Kaw samych w sobie i metod ich zaparzania jest bardzo wiele. Tak samo jak ekspresów do kawy do domu. Często są to sprzęty o niewiele nam mówiących nazwach. Inne rozpoznajemy od razu bo spotykaliśmy się z nimi w biurze, stacji paliw, albo u znajomych. Każdy z tych ekspresów, zarówno skierowanych do domu jak i biura różni się czymś od innego. Ale jak wybrać domowy ekspres do kawy? Do własnego domu, tak aby spełniał nasze marzenia? W tym tekście postaram się pomóc przybliżyć tematykę tych urządzeń dla każdego. Tak abyśmy mogli później samodzielnie wybrać coś dla siebie. Ostrzegam może być długo, ale mam nadzieję, że nie nudno.

Oczekiwania – czy na pewno potrzebujesz ciągnika z pługiem wieloskibowym do przekopania ogródka? Właśnie – czy potrzebujesz pługu, żeby przekopać przydomowy ogródek o wielkości 4 na 5 metrów? Podejrzewam, że nie. Określasz raczej narzędzia do zadań jakie będziesz wykonywać i takie kupujesz albo wykorzystujesz. W tym wypadku zwykły, ale wytrzymały szpadel będzie idealnie się nadawał. Podobna zasada ma się z ekspresami do kawy do domu i generalnie z każdym innym urządzeniem, które możesz wykorzystać do zaparzania czarnego nektaru bogów (porannych). Musimy szczerze sobie odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań. Są to zresztą pytania, który prawdziwy ekspert sprzedający domowe ekspresy do kawy zada albo wyciągnie z nas podczas rozmowy.

Jak często piję kawę? – Ile razy dziennie będziesz używał takiego ekspresu do kawy w domu? A może to będzie tylko jedna kawa w tygodniu, miesiącu? Przemyśl dobrze to pytanie i zastanów się jak często inni domownicy będą z niego korzystali. Pamiętaj, że to nie jest wydatek wykonywany co tydzień, a raczej raz na kilka lat, więc decyzja będzie z kategorii długofalowych.

Jakiej kawy będę używać? – Tak wiem, to pytanie wydaje się w gruncie rzeczy niedorzeczne i głupie. Każdy odpowie – „Oczywiście, że dobrej“. Nie do końca tak jest. Może komuś nie pasuje oferta kaw sprzedawanych w pobliskim sklepie i zamiast tego preferuje kawę mieloną, którą przywozi brat raz w miesiącu z Włoch? Może ktoś jest miłośnikiem kaw składających się w 100% z Arabica zbieranej ręcznie w Etiopii i jasno palonej w lokalnej palarni? A może wszystko jedno co się nasypie byle byłoby czarne i kopało? Ten wybór paradoksalnie może nam pomóc zaoszczędzić dużo pieniędzy. Ale musimy być ze sobą szczerzy pod względem nie tylko tych kilku pierwszych tygodni od nabycia ekspresu do kawy do domu gdy przykładamy się nawet do tak prostego procesu jak zakup kawy ale i w dłuższym okresie.

Jaką kawę lubię? – Właśnie jaką? Czy jest to delikatne cappuccino z pianką lekką jak puch? A może czarne espresso z silnym aromatem, który pobudza jeszcze przed posmakowaniem? Czy należysz do tej grupy zamerykanizowanych, którzy wychodzą z założenia, że po kawie w kubku mniejszym niż wiadro od mopa mogą rozpoznać świeżaka w korporacyjnej kuchni? Może jesteś jednym z fanatyków kaw o cenie zbliżonej do średniej krajowej za kilogram i nic Cię tak nie cieszy jak filiżanka idealnie zaparzonej Blue Mountain, kiedy możesz się poczuć niczym Prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki? Dzięki temu zdecydujesz tak naprawdę już na wstępie jaki ekspres do kawy do domu, albo inne urządzenie do zaparzania kawy Cię interesuje.

Czy jestem smakoszem kawy? – Wino posiada ponad 300 nut smakowych. Kawa ponad 1200. Królestwo temu, który potrafi wyczuć je wszystkie i pewnie w wielu wypadkach faktycznie opis kawy na opakowaniu nie będzie miał wiele wspólnego z tym co odczuwamy, ale może się okazać, że są wśród nas tacy, którzy wyczują subtelne różnice. Ważną rzeczą o której często zapominamy jest metoda zaparzania kawy, która będzie miała wpływ na końcowy smak kawy. Ta sama kawa zaparzona w klasycznej kawiarce będzie miała inny smak niż przygotowana w niskiej/wysokiej klasy domowym ekspresie do kawy czy za pomocą ostatnio coraz popularniejszego wśród młodych osób Chemex-u.

Kto będzie czyścił ekspres do kawy w domu? – Albo jak ja często pytam i odpowiadam na to pytanie – „czy jestem leniwy?”. Wiem jak to brzmi, ale pytanie jest jak najbardziej serio. Musimy pamiętać, że to produkt z którego spożywamy i jego higiena jest bardzo ważna. Powinniśmy zadbać o to na początku kiedy domowy ekspres do kawy jest nowy i później kiedy ma już swoje lata i pamięta wiele wylanych kaw. Niestety nie ma ekspresów do domu, które wszystko zrobią za nas. Czasami niezbędna jest im nasza pomoc i tutaj dochodzimy do kwestii tego jak dużo tej pomocy ekspres do kawy do domu będzie od nas wymagał. I z doświadczenia dodam, że poziom szczerości w tej kwestii powinien być najwyższy. Tak, właśnie tutaj – nawet przy określaniu budżetu nie musimy być tak szczerzy ze sobą.

Gwarancja ekspresu do kawy do domu – niby 24 miesiące, ale czy zawsze? Jeśli masz możliwość przeczytaj przed zakupem kartę gwarancyjną. Będzie tam określony dokładny czas trwania gwarancji ale również warunki dodatkowe takie jak np. limit kaw. Niektórzy producenci domowych ekspresów do kawy stosują dodatkowo dzienny limit kaw (ilość kaw wykonanych podzielona przez ilość dni od zakupu), inni mają z góry określony limit kaw w terminie do 24 miesięcy (np. 10000 kaw lub 24 miesiące co szybciej). Drugim ważnym aspektem jest to gdzie gwarancja ale i naprawy pogwarancyjne są realizowane. Serwis producenta i serwis autoryzowany to dwa różne obiekty. Część domowych ekspresów do kawy posiada gwarancje realizowane w serwisach producenckich. Zazwyczaj dotyczy to tych droższych ekspresów do kawy do domu, ale możemy być wtedy pewni jakości wykonania usługi. Inni mają podpisane umowy z serwisami autoryzowanymi i musimy pamiętać, że to prywatne firmy działające w porozumieniu z producentem. Każde takie porozumienie ma swoje zasady i dobrze jest je poznać przed zakupem. Część ekspresów do kawy do domu posiada gwarancję sprzedawcy – dotyczy to głównie ekspresów kupionych poza autoryzowanymi punktami sprzedaży albo profesjonalnych ale również pojawia się na polskim rynku i musimy pamiętać, że często takie ekspresy nie posiadają karty gwarancyjnej producenta tylko sprzedawcy (jeśli jej brakuje jest to paragon lub potwierdzenie zakupu). Jeżeli planujemy zakupić domowy ekspres do kawy na fakturę VAT i korzystać w domu też powinniśmy sprawdzić czy w karcie gwarancyjnej nie ma z tym związanych wyjątków. W wielu przypadkach zakup taki jest traktowany jako komercyjny i z automatu ma skrócony okres gwarancji, a często również dodatkowe wyjątki, które utrudniają skorzystanie z takiej usługi. Pamiętajmy, że często oszczędność przy zakupie może odbić nam się czkawką przy późniejszych naprawach domowego ekspresu do kawy.

Określ budżet na ekspres do kawy do domu – realnie, z zapasem, rozważ czy możesz sobie pozwolić na raty czy chcesz zapłacić za wszystko z własnych środków. Sprawdź co możesz otrzymać z domowym ekspresem do kawy. Czy będzie to samo urządzenie, czy może dostaniesz do tego kawę albo środki czystości, które przecież też będą potrzebne. Dowiedz się dokładnie jakich środków do konserwacji ekspresu do kawy w domu potrzebujesz i przemyśl czy nie zakupić od razu ich zapasu.

Tylko kilka pytań. Niektórzy zaraz stwierdzą, że łatwiej kupić auto, ale nie zapominajmy, że samochód podobnie jak ekspres do kawy do domu kupujemy na lata. Pytania te pozwolą ograniczyć się do kilku modeli spośród których będzie o wiele łatwiej wybrać nasze wymarzone i idealnie do nas dopasowane urządzenie. Pisząc dalej ten artykuł będę mocno starał się odpowiadać na powyższe pytania. Niestety nie zawsze mi się uda, wynika to z prostego faktu ilości kombinacji, które zachodzą w każdym przypadku. Jest ich dokładnie tyle co miłośników kawy 😉. Mimo wszystko starać się będę i jak będziecie mieli jakiekolwiek pytania po prostu napiszcie do mnie wiadomość. Albo do kogokolwiek z nas.

Ile kawy piję? – czyli rozmiar ma znaczenie

Tak są osoby, które wlewają w siebie kubełek kawy jeden za drugim niczym lekomani połykający APAP jak dropsy. Nie twierdzę, że to zdrowe, ale każdy z nas ma jakieś potrzeby, które zaspokaja w ten czy inny sposób. Wybierając ekspres do kawy do domu powinniśmy w zgodzie z własnymi nawykami podjąć decyzję o tym co takie urządzenie jest w stanie nam przygotować. Ważną kwestią jest też tutaj styl życia, możliwości lokalowe czy to ile czasu potrafimy poświęcić, żeby przygotować sobie kawę. Pamiętajmy też, że kupujemy ekspres do kawy do domu i sytuacja w której wypijamy 5 kaw dziennie, ale wszystkie w pracy i tylko jedną kawę w tygodniu w domu to ten właśnie moment gdzie to pytanie ma największe znaczenie. Możemy dzięki niemu zaoszczędzić sporo czasu i pieniędzy. Nie zapominajmy też o innych domownikach. Pięcioosobowa rodzina, w której dzieci są już właściwie nastolatkami będzie spożywała dużo więcej kaw w ciągu dnia czy miesiąca i domowy ekspres do kawy będzie pod względem wydajności zbliżał się już poziomu małego biura. Tak naprawdę z tym punktem związane są już trzy parametry techniczne domowego ekspresu do kawy. Są to pojemność pojemnika na wodę, pojemność pojemnika na kawę (jeśli nasz ekspres do kawy taki posiada) oraz pojemność pojemnika na fusy (podobnie jak w przypadku pojemnika na kawę nie zawsze musi występować). Dodatkowo ilość kaw, które będzie wykonywał nasz domowy ekspres do kawy będzie miała znaczenie w przypadku konserwacji ekspresu, ale o tym powiemy sobie później.

Pojemnik na wodę jaki jest każdy widzi. W automatycznych oraz kolbowych ekspresach do kawy znajdziemy takie od pojemności 1 litra aż do maksymalnie 2,5 litra. Alternatywne metody parzenia kawy rzadko kiedy posiadają pojemnik na wodę i stąd pozwolę je sobie chwilowo pominąć. Proste myślenie każe nam liczyć na przygotowanie 40 ml kawy taką samą ilość wody. W praktyce jednak większość domowych ekspresów do kawy dostępnych na naszym rynku to ciśnieniowe ekspresy do kawy. Takie urządzenia wykorzystuję wodę również do wytworzenia ciśnienia niezbędnego do zaparzenia kawy, stąd też różni producenci doliczają od 15 do nawet 20% ilości wykorzystanej wody na przygotowanie jednej porcji kawy. Proste liczenie – nasze espresso wykorzystało nie 40 a 48 ml wody. A to przecież tylko mała króciutka kawa! Dodatkowo każde wykorzystanie układu spieniającego mleko (niezależnie od tego jaki by był) to również wykorzystanie wody. I to dużo wody. Pamiętajmy, że wtedy ciśnienie jest wytwarzane stale i dużo dłużej niż gdy zaparzamy samą kawę. Szybka dedukcja mówi nam, że przygotowanie 3 sztuk dużego latte macchiato prawie opróżni nam litrowy pojemnik wody. Stąd też posiadacze większej ilości miłośników kawy w domu, albo częstych gości powinni wziąć to pod uwagę. Chyba nikt nie lubi sytuacji gdy podchodząc do ekspresu prawie za każdym razem musi dolać wody.

Było o wodzie, więc teraz o pojemniku na kawę ziarnistą. Takie w ekspresach do kawy do domu znajdziemy tylko w tych, które mają jeszcze dodatkowy przymiotnik automatyczne. Bardzo często są dla uproszczenia nazywane młynkami. To nie są młynki, to są pojemniki, które znajdują się nad młynkiem Waszego domowego ekspresu do kawy. I jak przystało na pojemnik posiadają swoją ograniczoną pojemność. Zazwyczaj jest to od 120 gram kawy w górę. W przypadku domowych ekspresów do kawy wartość ta rzadko kiedy przekracza 500 gram, ale najczęściej spotkamy się z tą oscylującą w okolicy 250-300 gram kawy. Czy to dużo czy mało musimy określi samodzielnie. Znowu znaczenie ma ilość kaw przez nas spożywanych. Jedna czy dwie osoby pijące jedną kawę dziennie nie potrzebują niczego większego niż 120 gram, ale znowu przysłowiowa pięcioosobowa rodzina powinna mieć w pojemniku na kawę ziarnistą możliwość przechowywania przynajmniej 200 gram kawy. Dlaczego? Tutaj sprawa jest trochę bardziej złożona i wchodzimy w tryb indywidualnych preferencji oraz tego jak skonstruowany jest domowy ekspres do kawy. Pojawia się nam słynne pojęcie „mocy kawy” często oznaczone ilością ziarenek kawy. Jest to nic innego jak określenie ilości w gramach kawy użytej na przygotowanie jednej porcji. W większości domowych ekspresów do kawy najmniejsza wartość wynosi 6 gram, a największa 15 gram. Ilość ziarenek które widzimy to określenie jak dużą kontrolę mamy nad tym ile kawy chcemy użyć. Im więcej tym większa kontrola, ale nie znaczy, że kawa będzie mocniejsza. Przykładowo jeśli porównamy dwa ekspresy i pierwszy ma możliwość zaparzenia kawy w zakresie 6-12 gram i 5 stopniową regulacją to oznacza, że najmocniejsza kawa będzie zawierała 12 gram kawy, a regulacja przeskakuje co 1,5 grama kawy. Drugi ekspres ma zakres zaparzania kawy od 7 do 15 gram, ale regulacja tylko 3 stopniowa, czyli przeskoki co 4 gramy. Z którego zaparzymy mocniejszą kawę? Tak z tego drugiego mimo że ma mniejszą kontrolę nad mocą, ale posiada większy zaparzacz dzięki czemu kawa będzie dużo mocniejsza. Ważną kwestią przy spoglądaniu na wielkość pojemnika na ziarna kawy jest też jego izolacja. Pamiętajmy o tym zwłaszcza przy większych pojemnikach, że zasypanie takiego do pełna w momencie kiedy kawa jest robiona tylko jedno to pierwszy krok do tego, żeby to co zasypaliśmy wywietrzało.

O pojemniku na fusy, który też występuje tylko w automatycznych ekspresach do kawy najważniejsze co musimy wiedzieć to, że należy go czyścić. I nie tylko wtedy kiedy ekspres już wyświetla komunikat. Zwłaszcza gdy jego pojemność wynosi ponad 10 filiżanek, a pijamy tylko 1 kawę dziennie. Pamiętajmy o tym, że wewnątrz ekspresu jest ciemno, wilgotno i trafia tam zmielona mokra kawa, która jest jednak produktem organicznym. Trzymanie fusów w takim pojemniku powyżej 2 dni to proszenie się o atak zielonego stworka nazywanego przez dzieci Pleśnią. Dobrą praktyką jest też wyczyszczenie pojemnika wraz z tacką ociekową na koniec dnia.

Domowe ekspresy kolbowe oczywiście nie będą posiadały zarówno pojemnika na ziarno jak pojemnika na fusy. Znajdziemy w nich jednak tacki ociekowe oraz pojemniki na fusy i właśnie na te parametry powinniśmy zwracać uwagę. Metody alternatywne poza Chemexem w swojej specyfice zazwyczaj pozwalają na przygotowanie kaw pojedynczo, więc w ich wypadku rozmiar nie ma znaczenia ;) .