Jak wybrać ekspres do kawy do domu? Część 2

Jakiej kawy będę używać - czyli nie wszyscy lubią czekoladę

Każdy z nas ma swój gust. Prawda stara jak świat i wielokrotnie przypominana. Tak samo każdy z nas ma swój smak i swoje upodobania smakowe. Jeden będzie fanem pomidorów w każdej postaci, a inny nawet keczupu nie dodaje do swoich potraw. Tacy już jesteśmy – inni. Dlatego też nie ma poprawnej odpowiedzi na pytanie „jaka jest dobra kawa?”. Chyba, że za taką potraktujemy inną starą jak świat odpowiedź - „Taka jak Ci smakuje”. Swoją drogą chyba coś w tym skoro ta fraza powtarzana jest na każdym szkoleniu baristów, sprzedawców i generalnie osób, które w jakiś sposób swoje życie zawodowe związały z kawą. Jeśli znamy swoje upodobania smakowe jeszcze przed zakupem ekspresu do kawy do domu to świetnie, ale co jeśli nie?

W większości kaw, które spotkamy na półkach sklepowych i tych wirtualnych w internetowych sklepach sprzedających kawę spotkamy w opisie kawy ziarnistej i mielonej wzmiankę o „delikatnych nutach czekolady”, albo inną wpadającą w ten kontekst. Wynika to z tego, że kawa, którą w najczęściej spotykamy posiada w swoim składzie ziarna z Brazylii. Brazylijczycy są jednymi z największych producentów kawy na świecie, a kawa, która tam rośnie wyciąga z gleby nuty kakao-czekoladowe . Aromat ten (w sposób naturalny) jest też najłatwiejszy do utrzymania w ziarnach kawy w procesie jest obróbki w palarniach kaw oraz odporny na wyższe temperatury wody już podczas samego zaparzania w naszym domowym ekspresie do kawy. Jednak nie tylko czekoladą człowiek żyje! Kawa pochodząca z innych regionów, będzie smakowała inaczej. Przykładowo kawy z Afryki będą bardziej owocowe, a z Azji korzenne. Ważne jest też wykorzystane ziarno. Wszystkie te smaki napotkamy głównie w kawach typu Arabika. Robusta zapewni nam raczej goryczkę i kopa kofeinowego. Drugim elementem, na który powinniśmy zwrócić uwagę jest stopień wypalenia kawy. Im ziarno kawy jest ciemniejsze tym mniej naturalnego aromatu w niej znajdziemy, a więcej smaku … właściwie mniej jakiegokolwiek smaku, będzie po prostu czarna. Dalej znaczenie ma mieszanka lub jej brak i dotyczy to zarówno mieszania różnych ziaren gatunkowo oraz różnych regionów pochodzenia tego samego rodzaju ziarna. I jeszcze wiele innych czynników, o których gdybym teraz zaczął pisać to wyszedł by mi osobny tekst, który z pewnością kiedyś się pojawi na naszym blogu.

Tutaj dochodzimy do sedna sprawy. Wyobraźmy sobie, że w nasze ręce wpada Luwak. Najdroższa kawa świata (tak ta wyciągana z odchodów małych małpek), o której delikatnym i pobudzającym smaku powstały peany w każdym zakątku naszego globu. Wrzucamy ziarna do naszego domowego ekspresu do kawy, wciskamy przycisk. Słyszymy pracę młynka, i jak nasz ekspres traktuje już zmieloną kawę wodą w temperaturze 94 stopni. Dodatkowo zamiast wybrać czarną raczej krótszą kawę wdusiliśmy przycisk z cappuccino. I w tym momencie przestanę dalej pisać, bo sam osobiście czuję już delikatny ucisk w klatce piersiowej na samą myśl o tym przestępstwie. Powiem krótko – nic nie wyczujemy. Kawa im bardziej ekskluzywna tym większej dbałości o szczegóły wymaga. Idealnego zmielenia, wyboru temperatury wody, wielkości samej filiżanki (i tego, żeby była ciepła przed nalaniem do niej naparu). Pomijam już fakt, że te najsłynniejsze kawy świata mają zazwyczaj specjalne metody zaparzania np. z wykorzystaniem szklanego syfonu z konstrukcją technologiczną datowaną na koniec XVIII wieku. Wracając jednak do możliwości ekspresów do kawy to tego typu parametry znajdziemy tylko w najlepszych i najdroższych ekspresach do kawy do domu. Jeśli więc, nie jesteśmy miłośnikami ukrytych nut smakowych w kawie to te parametry nie są dla nas ważne. Ale jeśli chcemy zacząć uczyć się nowych smaków i szukać tego idealnego dla siebie to wszystkie możliwości kontroli nad „przepisem” kawy powinny być dla nas priorytetem. Co więcej tego typu kawy idealnie nadają się do zaparzania w metodach naturalnych, które (poza kawiarką) wykorzystują niższą temperaturę zaparzania i mają dłuższy kontakt samej wody kawą.

Osobna kwestia pojawia się w przypadku domowych ekspresów kolbowych. Zazwyczaj wyjścia z takiej sytuacji mamy dwa. Albo kupujemy kawę już zmieloną, albo posiadamy młynek do kawy. Jeżeli posiadamy młynek to pamiętajmy, że im więcej stopni regulacji tym większą kontrolę mamy nad tym jak nasza kawa będzie smakowała. Ważne jest również to aby nasz kolbowy ekspres do kawy do domu dawał nam możliwość kontroli nad niektórymi parametrami jak choćby temperatura wody. Takie funkcje znajdziemy jednak w tych droższych modelach (powyżej 3000 zł) wyposażonych w pompę i bojler z regulacją temperatury. Kupując kolbowy ekspres do kawy do domu o mikroskopijnej wielkości (i cenie raczej nie przekraczającej 1500 złotych) siłą rzeczy skazujemy się na średniość w smaku.

Podsumowując musimy sobie szczerze i zgodnie z własnym sumieniem odpowiedzieć na pytanie – gdzie, w jaki sposób i czy zawsze z takim samym zaangażowaniem będziemy szukać i kupować kawę do naszego domowego ekspresu do kawy?

Jaką kawę lubię – czyli o odwiecznej wojnie czarnego z białym

Są jak Yin i Yang, noc i dzień, Wenus i Mars. Po prostu inne. Czarna i biała kawa. Każda z nich ma tylu samo zwolenników co przeciwników. I bardzo ciężko uznać im istnienie drugiej strony. To trochę jak Izrael z Palestyną – wszyscy tylko czekamy aż znowu się o coś pokłócą. Jeśli czytasz ten tekst to znaczy, że lubisz kawę (prawdopodobnie) i należysz do któregoś ze stronnictw (to już z pewnością). Z oczywistych względów nie wspominam tych wszystkich barbarzyńskich heretyków, którzy twierdzą, że kawa jest niesmaczna. Tak, też uważam, że powinni trafić na stos.

Jeśli należysz do drużyny miłośników czarnej kawy to z dużą dozą prawdopodobieństwa masz ułatwione zadanie. Oczywiście dotyczy to tych osób, których najbliższe otoczenie raczej nie pija kaw z dodatkiem mleka. Przygotować czarną kawę możemy praktycznie w każdym domowym ekspresie do kawy. Dodatkowo do wyboru mamy również szeroką gamę przyrządów do zaparzania kawy w sposób alternatywny poprzez wszelkiego rodzaju kawiarki, aeropressy aż do chemexów i syfonów. Skupmy się jednak na ekspresach do kawy do domu. Jeśli naszym głównym celem jest przygotowanie kawy o czarnym kolorze to tak naprawdę każdy ekspres do kawy z wbudowanym młynkiem (lub kolbowy ekspres do kawy z osobnym młynkiem albo wykorzystaniem kawy już wcześniej zmielonej) spełni naszą podstawową potrzebę. Nie musimy w takiej sytuacji przeznaczać jakiś specjalnie wygórowanych budżetów czy szukać nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Sytuacja zmienia się w momencie kiedy jednak w naszej kawie oprócz koloru i mocy szukamy większej ilości doznań smakowych. W tym momencie powinniśmy szukać ekspresu z szerszymi możliwościami odnośnie programowania przepisów kaw. Chodzi tutaj głównie o takie parametry jak moc kawy, ilość stopni zmielenia, które możemy ustawić na młynku czy ustawienie temperatury wody oraz występowania i czasu tak zwanej preinfuzji (w dużym skrócie i uproszczeniu nasączenie kawy wodą przed jej zaparzeniem, która ma wzmocnić jej aromat). Dodatkowo miłośnicy kaw krótkich takich jak espresso czy ristretto powinni szukać ekspresów do kawy do domu, których jednostki zaparzające są w stanie imitować pracę profesjonalnych ekspresów kolbowych znanych nam z dobrej jakości kawiarni. Chodzi głównie o takie rozwiązania technologiczne, które imitują pracę pompy, regulują temperaturę wody w kawie do jednej stałej wartości bez wahań, czy w zależności od naszej predyspozycji zmieniają ciśnienie pracujące na kawie tak aby wzmocnić szybko jej aromat do małej kawy lub wydłużyć czas ekstrakcji . Dodatkowym atutem dla miłośników kawy Americano (czyli bardzo dużej czarnej kawy) będzie możliwość wykorzystania tak zwanego bypassu, czyli obejścia wody. Jest to mówiąc w skrócie dolanie sporej porcji gorącej wody do naszego espresso, tak aby złagodzić smak kawy w dużej filiżance. W ten sposób przygotowywana jest kawa tego typu w kawiarniach na całym świecie.

Tak naprawdę wybierając domowy ekspres do kawy, powinniśmy obiektywnie odpowiedzieć sobie dodatkowo na 3 pytania. Pierwsze z nich to oczywiście sam design takiego urządzenia. To jak wygląda i czy nam się podoba. Nie oszukujmy się, będziemy na nie patrzeć przez kilka lat prawie codziennie ;). Drugie pytanie to głośność pracy ekspresu. W dzisiejszych czasach nawet jeśli ekspresu do kawy do domu nie jesteśmy w stanie przetestować w domu czy w sklepie oglądając różne modele to prawie na pewno znajdziemy jakieś nagranie na portalach społecznościowych z takim ekspresem w roli głównej. Przekrój takiej głośności może być różny. Od startującego Jumbo Jeta, aż do cichego szeptu wiatru (ale mi wyszło porównanie!). Znowu trochę szczerości, bo ten dźwięk będziemy słyszeć również codziennie, a czasami nawet kilka razy w ciągu dnia. Ostatnia szczera odpowiedź dotyczy konserwacji ekspresu, ale ten temat poruszymy później.

Dużo większy problem mają osoby, które potrzebują domowego ekspresu do kawy, który przygotuje im kawy z dodatkiem mleka takie jak cappuccino czy latte. Po pierwsze już na starcie muszą przygotować budżet, którego minimalna kwota będzie oscylowała w okolicy 2000 zł. Minimalna podkreślmy. W takich finansach nie oczekujemy cudów pod żadnym względem. O ekspresach z tej kategorii finansowej eksperci mówią, że mają dwie zalety. Robią kawy z dodatkiem mleka automatycznie i są tanie. Bardzo dobre urządzenie często zaspokajające potrzeby większości z nas znajdziemy w kwotach w okolicy 3000 zł, a ponad 4000 zł wydają tych, którzy mają naprawdę duże i spore wymagania wobec ekspresów do kawy do domu.

Najważniejszy wybór jednak to rodzaj układu mlecznego jaki będą posiadali w swoim ekspresie. Z oczywistych przyczyn pomijam w tym momencie ekspresy do kawy do domu, które posiadają tylko Panarello (klasyczną dyszę pary wodnej). Rozwiązania w automatycznych ekspresach do kawy mamy tutaj trzy. Każde ma swoje wady i zalety, o których postaram się tutaj pokrótce opowiedzieć w możliwie jak najbardziej zrozumiały również dla normalnych śmiertelników sposób.

Pierwsze rozwiązanie, to wyjście w którym możemy zejść z naszym budżetem nawet poniżej kwoty 2000 zł. Tak wiem, trochę sobie teraz zaprzeczam, ale za chwilę wyjaśnię dlaczego. Otóż ekspresy powyżej kwot, o których wspominałem wcześniej to urządzenia, które posiadają funkcję One Touch (OTC), czyli tłumacząc na jedyny słuszny język – funkcję „Jednym Przyciskiem”. W dużym uproszczeniu jest to możliwość przygotowania kaw takich jak cappuccino czy latte oraz wszelkich innych kaw białych (zwanych też mlecznymi) przy użyciu jednego przycisku. Tak proszę państwa! Jeden przycisk i wszystko się dzieje samo! Co jednak jeśli chcemy mieć idealnie ładne cappuccino, a nie mamy akurat wolnych ponad 2500 zł? Otóż możemy kupić ekspres z osobnym Cappuccinatore – czyli automatycznym spieniaczem mleka. Sprzęt taki będzie wisiał sobie osobno na lewo lub prawo od dysz kawowych i może nam spienić mleko jeśli sobie tego zażyczymy. Jedyną niedogodnością jest to, że musimy samodzielnie nakazać mu wykonanie takiej czynności, a jak już uznamy, że starczy to polecić zakończenie tego programu. Cappuccinatore samodzielnie pobierze mleko z dowolnego pojemnika w którym trzymamy mleko – może to być karton mleka, szklanka, dzbanek, czy cokolwiek w czym lubimy przechowywać mleko. Zrobi to przy użyciu specjalnej rurki i bez kontaktu mleka z układem wewnątrz ekspresu do kawy poda bezpośrednio do naszej filiżanki. Proste prawda?

Kolejny wybór możliwy to sytuacja gdy opisywane wcześniej Cappuccinatore jest zintegrowane z wylewką kawy. W ten właśnie sposób osiągamy system One Touch. Dzięki temu wybierając przycisk z napisem latte na naszym ekspresie możemy tylko podstawić filiżankę i obserwować jak piękna kawa nam wychodzi. System działa na takiej samej zasadzie czyli specjalna rurka pobiera mleko z dowolnego pojemnika z mlekiem, a następnie podaje razem z kawą do filiżanki. Ciekawostką jest to, że u niektórych producentów możemy spotkać ten system osobno od centralnej wylewki kawowej, ale z dodatkowym podajnikiem kawy połączonym. Wtedy mimo tego, że kawy czarne w danym ekspresie do kawy robi się z innego miejsca niż kawy mleczne to dalej jest to system OTC. Rozwiązania tego typu znajdziemy głównie u producentów niemieckich oraz szwajcarskich (i innych firm wzorujących się na nich), a główną zaletą tego typu układu spieniającego mleko jest jego bardzo prosta konserwacja lub w przypadku uszkodzenia stosunkowo tania wymiana.

Ostatnie rozwiązanie, które bardzo silnie kojarzymy z ekspresami do kawy do domu to tak zwane zintegrowane pojemniki na mleko przez niektórych producentów nazywane też karafkami na mleko. Tego typu układ możemy znaleźć głównie u producentów ekspresów do kawy wywodzących się z Włoch. Pojemniki na mleko w domowych ekspresach do kawy mają swoją niewątpliwą zaletę pod względem wyglądu. Są po prostu ładne, a połączone z ciekawym designem ekspresów do kawy tworzą naprawdę przyjemną dla oka całość. Cappuccinatore, o którym wspominaliśmy wyżej jest w takim pojemniku już zamontowane (stąd często zauważalna „grubość” pokrywy górnej) i wyposażone w dodatkowe funkcje, które pozwalają nam określić stopień spienienia mleka idealnego dla nas. Ważną rzeczą przy tego typu karafkach na mleko jest jednak częsty brak termoizolacji. Stąd ważne jest, aby po użyciu natychmiast schować taki pojemnik na mleko do lodówki. Powinniśmy z takimi zintegrowanymi pojemnikami na mleko w ekspresach do kawy również bardzo dokładnie obchodzić się w kwestii czyszczenia – zarówno automatycznego jak i ręcznego. Tak proszę Państwa – pojemnik na mleko trzeba umyć, ręcznie. I najlepiej zrobić to na koniec dnia.

Teraz pozostaje tylko jedno pytanie – a Ty w której jesteś drużynie?